Чылбырны тоташтырыгыз
Нишләргә?
Ике үткәргеч алыгыз, берсен өстәл уртасындагы элемтә мәйданчыгына, икенчесен дугасыман урнашкан җиде өстәмә мәйданчыкның берсенә тоташтырыгыз.үткәргечләрнең икенче башлары белән агач, кәгазь яки пластмасса кисәгенә кагылыгыз. Берәр төрле үзгәреш сизәсезме? Хәзер металл предметка кагылыгыз яки үткәргечләрне бер-берсенә тидерегез. Бу юлы нинди үзгәрешләр сиздегез? Үткәргечләрнең буш очларын бармакларыгыз белән тотыгыз (курыкмагыз, бу куркыныч түгел, ток сукмас!) һәм аларны төрле көч белән кысыгыз. Бу вакытта нәрсә сизәсез?
Ничек аңлатырга?
Өстәл өстендәге элемтә мәйданчыклары керү юлына электр энергиясе үткәрә торган объект эләктергәндә тавыш эшләп чыгара торган җайланмага тоташтырылган. Ә инде әлеге тавышның тоны (ешлыгы) эләктерелә торган объектның электр үткәрүчәнлек күләменә бәйле. Элемтә мәйданчыгына электр үткәрми торган агач, кәгазь яки пластмасса эләктергәндә тавыш ишетелми. Металл электр тогын яхшы үткәрә, шуңа күрә тавыш ишетелә. Шактый күләмдә судан торучы кеше тәне дә электр үткәрә. Куллар юешрәк булса яки үткәргечкә басымны арттырганда (катырак кысканда) электр каршылыгы үзгәрә һәм генерацияләнүче тавышның ешлыгы арта.
Made on
Tilda